พระราชบัญญัติ                            เครื่องหมายครุฑพ่าห์                                พ.ศ.2534

ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร.                     ให้ไว้ ณ วันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2534                         เป็นปีที่ 46 ในรัชกาลปัจจุบัน

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ ประกาศว่า    โดยที่เป็นการสมควรให้มีกฎหมายว่าด้วยเครื่องหมายครุฑพ่าห์    จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติขึ้นไว้โดยคำแนะนำและยินยอมของ สภานิติบัญญัติแห่งชาติ ดังต่อไปนี้    มาตรา 1 พระราชบัญญัตินี้เรียกว่า "พระราชบัญญัติเครื่องหมายครุฑพ่าห์ พ.ศ. 2534"    มาตรา 2 พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป    มาตรา 3 บรรดากฎหมาย กฎ ข้อบังคับ ประกาศ และระเบียบในส่วนที่มีบัญญัติไว้แล้วใน พระราชบัญญัตินี้ หรือซึ่งขัดหรือแย้งกับแห่งพระราชบัญญัตินี้ให้ใช้พระราชบัญญัตินี้แทน    มาตรา 4 "เครื่องหมายครุฑพ่าห์" หมายความว่า เครื่องหมายรูปครุฑ พระครุฑพาห หรือ พระครุฑพ่าห์ ไม่ว่าในอิริยาบถใด และไม่ว่ามีข้อความ ภาพหรือเครื่องหมายอื่นประกอบด้วย หรือไม่            "ตราตั้ง" หมายความว่า หนังสือสำคัญที่นายกรัฐมนตรีออกให้แก่ห้างร้านหรือ บริษัทในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ตามที่ได้รับพระบรมราชานุญาตตามมาตรา 10            "เครื่องหมายตราตั้ง" หมายความว่า เครื่องหมายครุฑพ่าห์ที่ห้างร้านหรือบริษัท มีสิทธิที่จะใช้เมื่อได้รับตราตั้งแล้ว    มาตรา 5 การทำหรือใช้เครื่องหมายครุฑพ่าห์ในราชการให้เป็นไปตามระเบียบที่ คณะรัฐมนตรีกำหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา    มาตรา 6 การทำหรือใช้เครื่องหมายครุฑพ่าห์ในราชการในพระองค์พระมหากษัตริย์ให้เป็น ไปตามตามพระราชอัธยาศัย    มาตรา 7 การทำหรือใช้เครื่องหมายครุฑพ่าห์ในกรณีอื่นใดนอกจากที่บัญญัติไว้ในมาตรา 5 หรือมาตรา 6 ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดในพระราชกฤษฎีกา    มาตรา 8 การขอพระราชทานตราตั้ง คุณสมบัติอื่นของผู้ขอพระราชทานตราตั้งและการทำ หรือใช้เครื่องหมายตราตั้งให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดในพระราชกฤษฎีกา    มาตรา 9 ห้างร้านหรือบริษัทที่ขอพระราชทานตราตั้งต้องมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้            (1) เป็นนิติบุคคลที่ประกอบกิจการอันควรแก่การได้รับพระราชทานตราตั้ง            (2) มีฐานะการเงินดีและไม่มีหนี้สินล้นพ้นตัว            (3) ประกอบธุรกิจโดยสุจริตและไม่ขัดต่อกฎหมาย ความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรม อันดีของประชาชน            (4) คุณสมบัติอื่นใดที่กำหนดในพระราชกฤษฎีกาออกตามมาตรา 8    มาตรา 10 เมื่อสำนักพระราชวังได้ตรวจสอบและพิจารณาเห็นว่า ห้างร้านหรือบริษัทใดที่ ขอพระราชทานตราตั้งสมควรได้รับพระราชทานตราตั้ง ให้นำความขึ้นกราบบังคับทูล ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต เมื่อได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตแล้ว ให้ นายกรัฐมนตรีออกตราตั้งให้และประกาศในราชกิจจานุเบกษา    มาตรา 11 เมื่อปรากฏว่าห้างร้านหรือบริษัทใดที่ได้รับพระราชทานตราตั้งขาดคุณสมบัติ อย่างหนึ่งใดตามที่กำหนดไว้ในมาตรา 9 ให้นายกรัฐมนตรีสั่งเพิกถอนตราตั้งที่ได้ออกให้ตาม มาตรา 10 และให้ห้างร้านหรือบริษัทนั้นหมดสิทธิที่จะใช้ตราตั้ง และเครื่องหมายตราตั้งต่อไป       การสั่งเพิกถอนตราตั้งตามวรรคหนึ่ง ให้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา    มาตรา 12 ผู้ใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามพระราชกฤษฎีกาที่ออกตามมาตรา 7 หรือมาตรา 8 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหกเดือน หรือปรับไม่เกินสามพันบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ    มาตรา 13 ผู้ใดไม่มีสิทธิที่จะทำหรือใช้เครื่องหมายครุฑพ่าห์ ตราตั้งหรือเครื่องหมายตราตั้ง กระทำการเช่นนั้นเพื่อให้บุคคลอื่นเชื่อว่าตนมีสิทธิ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปีหรือปรับไม่ เกินหกพันบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ    มาตรา 14 ในระหว่างที่ยังมิได้ออกระเบียบที่คณะรัฐมนตรีกำหนดตามมาตรา 5 หรือมี พระราชกฤษฎีกาตามมาตรา 7 หรือ มาตรา 8 การทำหรือใช้เครื่องหมายครุฑพ่าห์หรือ เครื่องหมายตราตั้งให้คงเป็นไปตามกฏหมาย กฎ ข้อบังคับ ประกาศ และ ระเบียบว่าด้วยการ นั้นต่อไปเท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับบทแห่งพระราชบัญญัตินี้    มาตรา 15 ผู้ใดได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้เครื่องหมายครุฑพ่าห์หรือมีสิทธิ ใช้เครื่องหมายตราตั้งอยู่แล้วก่อนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ ให้ผู้นั้นยังคงมีสิทธิใช้ เครื่องหมายครุฑพ่าห์หรือเครื่องหมายตราตั้งนั้นได้ต่อไป เท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับบทแห่ง พระราชบัญญัตินี้       ในกรณีที่รัฐวิสาหกิจใดได้ใช้เครื่องหมายครุฑพ่าห์อยู่ก่อนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ ให้ รัฐวิสาหกิจนั้นแจ้งเป็นหนังสือต่อนายกรัฐมนตรีภายในสามสิบวันนับตั้งแต่วันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้ บังคับ และให้ดำเนินการเลิกใช้เครื่องหมายครุฑพ่าห์นั้นให้เสร็จสิ้นภายในสองปีนับตั้งแต่วันที่ พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ    มาตรา 16 ให้นายกรัฐมนตรีรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ อานันท์ ปันยารชุน นายกรัฐมนตรี

หมายเหตุ:- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่ได้มีการใช้ เครื่องหมายครุฑพ่าห์ซึ่งเป็นดวงตราแผ่นดินชนิดหนึ่งเป็นเครื่องหมายแสดงถึงการงานในราชการ และเป็นเครื่องหมายตราตั้งแสดงถึงห้างร้างหรือบริษัทในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจน แพร่หลายเป็นที่ทราบกันทั่วไป สมควรกำหนดให้การใช้เครื่องหมายครุฑพ่าห์เป็นไปโดยมีระเบียบ เรียบร้อยยิ่งขึ้นจึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้ (ร.จ. เล่ม 108 ตอนที่ 199 หน้า 1 วันที่ 15 พฤศจิกายน 2534)