พระราชบัญญัติ                            เศรษฐกิจการเกษตร                                พ.ศ.2522

ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร.                     ให้ไว้ ณ วันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2522                         เป็นปีที่ 34 ในรัชกาลปัจจุบัน

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า    โดยที่เป็นการสมควรมีกฎหมายว่าด้วยเศรษฐกิจการเกษตร    จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติขึ้นไว้โดยคำแนะนำและยินยอมของสภานิติ บัญญัติแห่งชาติ  ทำหน้าที่รัฐสภาดังต่อไปนี้    มาตรา 1 พระราชบัญญัตินี้เรียกว่า "พระราชบัญญัติเศรษฐกิจการเกษตร พ.ศ.2522"    มาตรา 2 พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป    มาตรา 3 ในพระราชบัญญัตินี้    "เศรษฐกิจการเกษตร" หมายความว่า การจำแนก การพรรณา และการจัดลำดับความ สำคัญของปัญหาทางเศรษฐกิจในส่วนที่เกี่ยวกับการเกษตร  และการดำเนินการแก้ไขปัญหา ดังกล่าว    "เขตเกษตรเศรษฐกิจ" หมายความว่า เขตการผลิตทางการเกษตรซึ่งรวมทั้งการเลี้ยงสัตว์ และการปลูกป่า  ที่กำหนดขึ้นให้เหมาะสมกับภาวะตลาดและเศรษฐกิจการเกษตรของประเทศ โดยคำนึงถึงสภาพที่คล้ายคลึงกันของปัจจัยหลัก เช่น ดินฟ้าอากาศ แหล่งน้ำ พืชที่ปลูก สัตว์ที่เลี้ยง ประเภทของเกษตรกรรมและรายได้หลักของเกษตรกร    "นโยบายการเกษตร" หมายความว่า แนวทางพัฒนาการเกษตรที่มีวัตถุประสงค์และเป้า หมายตลอดจนระยะเวลาการดำเนินงานโดยแน่ชัด    "คณะกรรมการ" หมายความว่า คณะกรรมการนโยบายและแผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์    "รัฐมนตรี" หมายความว่า รัฐมนตรีผู้รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้    มาตรา 4 ให้มีคณะกรรมการนโยบายและแผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์  ประกอบด้วย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เป็นประธานกรรมการ  ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นรองประธานกรรมการ  และปลัดกระทรวงพาณิชย์  ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม  เลขาธิการ คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ  ผู้อำนวยการสำนักงบประมาณ  เลขาธิการ สถิติแห่งชาติ  รองปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์หนึ่งคน  อธิบดีกรมต่างๆในสังกัด กระทรวงเกษตรและสหกรณ์  เลขาธิการสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเป็นกรรมการ  และ กรรมการอื่นอีกไม่เกินแปดคนซึ่งคณะรัฐมนตรีแต่งตั้งจากผู้ทรงคุณวุฒิสี่คนและผู้แทนเกษตรกร และสหกรณ์การเกษตรสี่คน    ให้เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรเป็นกรรมการและเลขานุการ    มาตรา 5 คณะกรรมการมีอำนาจและหน้าที่ดังต่อไปนี้    (1) พิจารณากำหนดนโยบายการเกษตรและแผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์ให้สอดคล้องกับ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ    (2) พิจารณากำหนดเขตเกษตรเศรษฐกิจ    (3) ติดตามและเร่งรัดการปฏิบัติงานตามแผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์ของหน่วยงานใน สังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์    (4) พิจารณาแก้ไขปัญหาและอุปสรรคตลอดจนข้อขัดข้องที่ทำให้นโยบายการเกษตรและการ พัฒนาการเกษตรไม่อาจบรรลุเป้าหมาย    (5) เสนอแนะและให้ความเห็นต่อคณะรัฐมนตรี  ในเรื่องนโยบายและมาตรการในการวาง แผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์    (6) พิจารณาและเสนอความเห็นเกี่ยวกับการปรับปรุงและแก้ไขภาวะเศรษฐกิจการเกษตร ของประเทศต่อรัฐมนตรี    (7) พิจารณาเรื่องอื่นใดที่เกี่ยวกับการเกษตรหรือสหกรณ์  ตามที่ได้รับมอบหมายจากรัฐมนตรี    ในการปฏิบัติหน้าที่ดังกล่าวข้างต้น  คณะกรรมการอาจมอบให้สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร เป็นผู้ปฏิบัติการหรือเตรียมข้อเสนอต่อคณะกรรมการเพื่อพิจารณาดำเนินการต่อไปได้    มาตรา 6 ให้กรรมการซึ่งคณะรัฐมนตรีแต่งตั้ง  อยู่ในตำแหน่งคราวละสามปี  กรรมการซึ่ง พ้นจากตำแหน่งอาจได้รับแต่งตั้งใหม่ได้    มาตรา 7 นอกจากการพ้นจากตำแหน่งตามวาระตามมาตรา 6 กรรมการซึ่งคณะรัฐมนตรี แต่งตั้งพ้นจากตำแหน่งเมื่อ    (1) ตาย    (2) ลาออก    (3) เป็นบุคคลล้มละลาย    (4) เป็นคนไร้ความสามารถหรือคนเสมือนไร้ความสามารถ    (5) ได้รับโทษจำคุกโดยคำพิพากษาถึงที่สุดหรือคำสั่งโดยชอบด้วยกฎหมายให้จำคุก  เว้นแต่ เป็นโทษสำหรับความผิดที่ได้กระทำโดยประมาท  หรือความผิดลหุโทษ    (6) คณะรัฐมนตรีให้ออก    ในกรณีที่กรรมการพ้นจากตำแหน่งก่อนวาระ  คณะรัฐมนตรีอาจแต่งตั้งผู้อื่นเป็นกรรมการแทน ได้  และให้ผู้ที่ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งแทนอยู่ในตำแหน่งเท่ากับวาระที่เหลืออยู่ของกรรม การซึ่งตนแทน    ในกรณีที่คณะรัฐมนตรีแต่งตั้งกรรมการเพิ่มขึ้นในระหว่างที่กรรมการซึ่งแต่งตั้งไว้แล้วยังมีวาระ อยู่ในตำแหน่ง  ให้ผู้ที่ได้รับแต่งตั้งให้เป็นกรรมการเพิ่มขึ้นอยู่ในตำแหน่งเท่ากับวาระที่เหลืออยู่ ของกรรมการที่ได้รับแต่งตั้งไว้แล้ว    มาตรา 8 ในการประชุมของคณะกรรมการ  ถ้าประธานกรรมการไม่มาประชุม  หรือไม่อยู่ใน ที่ประชุม  ให้รองประธานกรรมการเป็นประธานในที่ประชุม  ในกรณีที่ประธานกรรมการและ รองประธานกรรมการไม่มาประชุมหรือไม่อยู่ในที่ประชุม  ให้กรรมการที่มาประชุมเลือกกรรม การคนหนึ่งเป็นประธานในที่ประชุม    การประชุมคณะกรรมการทุกคราวต้องมีกรรมการมาประชุมไม่ต่ำกว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนกรรม การทั้งหมด  จึงจะเป็นองค์ประชุม    การวินิจฉัยชี้ขาดของที่ประชุมให้ถือเสียงข้างมาก  กรรมการคนหนึ่งให้มีเสียงหนึ่งในการลง คะแนน  ถ้าคะแนนเสียงเท่ากัน ให้ประธานในที่ประชุมออกเสียงเพิ่มขึ้นอีกเสียงหนึ่งเป็นเสียง ชี้ขาด    มาตรา 9 ให้มีสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร  มีหน้าที่ดังต่อไปนี้    (1) วิเคราะห์นโยบายการเกษตรและแผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์เพื่อเสนอคณะกรรมการ    (2) ศึกษาและวิเคราะห์การวางแผนการผลิตทางการเกษตร  แหล่งการเพาะปลูกและการ เลี้ยงสัตว์ให้สอดคล้องกับสภาพดินฟ้าอากาศ  แหล่งน้ำ  ประเภทของเกษตรกรรม  รายได้หลัก ของเกษตรกร  และความต้องการของตลาดในประเทศและต่างประเทศ  เสนอต่อคณะกรรมการ เพื่อประกอบการพิจารณากำหนดเขตเกษตรเศรษฐกิจ    (3) ศึกษาและวิเคราะห์การจัดระบบการตลาด  การขนส่ง  และการพัฒนาตลาด  สินค้า เกษตรกรรมให้มีประสิทธิภาพ  รวมทั้งวิเคราะห์ราคาและความต้องการสินค้าเกษตรกรรม    (4) ศึกษาและวิเคราะห์แหล่งทรัพยากรทางเกษตร  วิเคราะห์การใช้ทรัพยากร  รวมทั้ง ศึกษาและวิเคราะห์เศรษฐกิจการผลิต  การจัดระบบปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ให้มีประสิทธิภาพ    (5) เก็บรวบรวมข้อมูลสถิติการเกษตรทุกชนิด  ทั้งในด้านผลผลิตของพืช และสัตว์  ภาวะ เศรษฐกิจทางการเกษตร  รายได้รายจ่ายของเกษตรกร  ภาวะตลาดของผลิตผลทางการเกษตร และข้อมูลอื่นๆทางเศรษฐกิจการเกษตรที่จำเป็นเพื่อใช้ในการวิเคราะห์นโยบายการเกษตรและ แผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์  และจัดทำเอกสารสถิติที่เกี่ยวกับเศรษฐกิจการเกษตรเผยแพร่ และโฆษณาข้อมูลสถิติการเกษตร    (6) วิเคราะห์และประเมินผลการลงทุนในโครงการการเกษตร  ตลอดจนติดตามและประเมิน ผลความสำเร็จและความก้าวหน้าของโครงการและแผนปฏิบัติงานของหน่วยงานในสังกัดกระทรวง เกษตรและสหกรณ์รวมทั้งเสนอแนะแนวทางในการแก้ไขปัญหาหรืออุปสรรคที่ต้องกระทำเป็นการ เร่งด่วนต่อคณะกรรมการ    (7) วิเคราะห์การพัฒนาเศรษฐกิจในสาขาอื่นๆรวมทั้งภาวะเศรษฐกิจการเกษตรระหว่าง ประเทศที่จำเป็นในการวางแผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์    (8) จัดทำทะเบียนเกี่ยวกับการประกอบกิจการในด้านการเกษตรโดยจัดประเภท ชนิด หรือ กลุ่ม ของแต่ละสาขา    (9) ประสานงานในการกำหนดนโยบายการเกษตร  และแผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์กับ หน่วยราชการต่างๆ  และรัฐวิสาหกิจที่เกี่ยวข้องรวมทั้งประสานงานกับสำนักงานคณะกรรมการ พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ   (10)ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นหน้าที่ของคณะกรรมการ  หรือสำนักงาน เศรษฐกิจการเกษตร    มาตรา 10 ในการปฏิบัติหน้าที่ตามพระราชบัญญัตินี้  คณะกรรมการมีอำนาจ    (1) เรียก ให้หน่วยงานและรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เสนอแผนงานและ โครงการพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์  ตลอดจนรายละเอียดทางวิชาการและการเงินกับสถิติและ รายการต่างๆที่จำเป็นแก่การศึกษาภาวะเศรษฐกิจการเกษตรของประเทศ  รวมทั้งเสนอแผนงาน และโครงการพัฒนาในด้านการเกษตรและสหกรณ์ที่ขอความช่วยเหลือจากต่างประเทศและ รายการต่างๆที่จำเป็นแก่การศึกษาภาวะเศรษฐกิจการเกษตรของประเทศก่อนที่จะเสนอให้ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติพิจารณา    (2) เรียกให้หน่วยงานและรัฐวิสาหกิจตาม (1) เสนอข้อเท็จจริงที่จำเป็นเพื่อพิจารณา ประเมินผลความสำเร็จ  ความก้าวหน้า  หรืออุปสรรคของโครงการและแผนงานต่างๆ    (3) จัดให้มีการขึ้นทะเบียนเกษตรกรเกี่ยวกับการประกอบกิจการในด้านการเกษตร    มาตรา 11 ให้สำนักงานเศรษฐกิจ การเกษตร  มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับการสถิติตามกฎหมายว่า ด้วยการสถิติในเรื่องที่เกี่ยวกับเศรษฐกิจการเกษตร  และพัฒนาการเกษตร    มาตรา 12 ให้เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร  มีหน้าที่บังคับบัญชาควบคุมและดูแล โดยทั่วไปซึ่งราชการของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร    มาตรา 13 คณะกรรมการหรือสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรอาจเชิญบุคคลหนึ่งบุคคลใดมาให้ ข้อเท็จจริง คำอธิบาย ความเห็น หรือคำแนะนำได้    มาตรา 14 คณะกรรมการอาจแต่งตั้งคณะอนุกรรมการเพื่อพิจารณาหรือปฏิบัติการอย่างหนึ่ง อย่างใดตามที่คณะกรรมการมอบหมายได้    การประชุมคณะกรรมการตามวรรคหนึ่ง  ให้นำมาตรา 8 มาใช้บังคับโดยอนุโลม    มาตรา 15 ให้รัฐมนตรีมีอำนาจประกาศเขตเกษตรเศรษฐกิจตามมติของคณะกรรมการ    ภายในเขตเกษตรเศรษฐกิจตามวรรคหนึ่ง  รัฐมนตรีอาจกำหนดให้มีมาตราการเพื่อส่งเสริม การเกษตรและให้ความช่วยเหลือในด้านการพัฒนาการเกษตรซึ่งรวมถึงการให้ความช่วยเหลือใน ด้านการพัฒนาการเกษตรซึ่งรวมถึงการให้ความช่วยเหลือในด้านการประกันราคาหรือพยุงราคา สินค้าเกษตรกรรม  การรวมกันจัดตั้งสหกรณ์หรือสถาบันการเกษตรอื่นๆเพื่อยกระดับรายได้ของ เกษตรกรให้สูงขึ้น    มาตรา 16 ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ ส.โหตระกิตย์ รองนายกรัฐมนตรี

หมายเหตุ:- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้คือ เนื่องจากประชากรของประเทศ ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทางการเกษตร และสินค้าขาออกทั้งหมดประมาณร้อยละ 70 เป็นผลผลิต ผลทางการเกษตร เศรษฐกิจของประเทศจึงขึ้นอยู่กับการเกษตรเป็นสำคัญ แต่เนื่องจากอัตราการ เพิ่มของประชากรในประเทศยังอยู่ในระดับค่อนข้างสูงและทรัพยากรที่จะใช้ในการ ผลิตทางการ เกษตรก็มีอยู่จำกัด จำเป็นจะต้องวางนโยบายและแผนการผลิตให้ถูกต้องไว้ล่วงหน้า เพื่อให้การ ผลิตเพียงพอกับความต้องการภายใน ประเทศ และเหลือเป็นสินค้าส่งออกทำรายได้เข้าประเทศ ในการนี้สมควรให้มีส่วนราชการทำหน้าที่ในด้านการรวบรวมข้อมูลการวิเคราะห์นโยบายและแผน พัฒนาการเกษตรและสหกรณ์ ตลอดจนการประสานงานระหว่างหน่วยงานที่นำแผนแม่บทไปดำเนิน การ และติดตามประเมินผลการปฏิบัติงานของหน่วยงานต่าง ๆ ให้ได้ผลตามแผนที่วางไว้หรือขจัด อุปสรรคในทางปฏิบัติเพื่อ เสนอแนะแนวทางแก้ไขต่อไป จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัติขึ้น (ร.จ.เล่ม 96 ตอนที่ 40 หน้า 19 วันที่ 23 มีนาคม 2522)